Caz Standartları, 1900'lerin başlarında caz müzik ortaya çıktığından bu yana, caz müzisyenlerinin sıklıkla repertuarlarına aldıkları, popülerleşmiş olanlarıdır. Yani repertuarlar içerisinde "standartlaşmış” parçalardır. Bu yüzden bu parçalara "Caz Standartları” deniyor. Caz müzisyenlerinden bu parçaları ezbere bilmeleri bekleniyor. Ted Gioia kitabın giriş bölümünde ilk gençlik dönemlerinde böyle 200-300 kadar beste olduğunun ve bunların cazın köşetaşları olduğunun farkına vardığını söylüyor ve ekliyor: "Nasıl ki bir klasik müzik sanatçısı Bach, Beethoven, ya da Mozart eserleri çalışır, bir caz icracısının da bu şarkıları öğrenmesi gerekir. İşin doğrusu çok geçmeden repertuar bilgisinin klasik müzik sanatçısından daha çok bir caz müzisyeni için önemli olduğunu öğrendim.”

Ted Gioia'nın eğitim aldığı yıllarda hiçbir okulun caz programı olmadığı gibi caz üzerine verilen tek bir ders bile yokmuş. 1970'lerde yayılmaya başlayan The Real Book ile ilk karşılaştığında sadece İçindekiler bölümü bile bir aydınlanma yaratmış ve bu kitaba ilham olmuş. Kitabı yazarken bakış açısı değişmiş; bu kez bestelerin zaman içerisindeki evrimini açığa çıkarmaya gayret ederek, caz sanatçılarının onları nasıl farklı çaldığını ve performansları sırasında ne tip değişiklikler olduğunu anlamaya çalışmış. Ted Gioia buradaki şarkıların cazın yapı taşları, doğaçlamaya bir sıçrama tahtası ve yaratıcı bir şekilde yeniden yorumlanmaya bir davet niteliğinde bir rehber olmasını istediğini belirtiyor.

Caz standartları dediğimiz bu şarkıların notaları, onları besteleyen müzisyenler tarafından zamanında yazılmışlar ama klasik müzikteki gibi kataloglanmadıkları için zaman içinde kaybolmuşlar. Bu yüzden kulaktan dolma notaya dökülerek hazırlanan, yasal olmayan "Realbook" ve "Fakebook” adı verilen nota kitaplarında yer alıyorlar.

Bu kitap aslında bir başucu kitabı niteliğinde. İçinde A'dan Z'ye sıralı 252 adet caz standardı var. Birini dinleyeceğiniz zaman önce onunla ilgili bölümü  okumanızı öneririm. Her anlatımın sonunda "Önerilen Versiyonlar" başlığı altında Red Gioia'nın en beğendiği 10 adet civarında versiyon var. Verilen bilgileri okuduktan sonra bu versiyonlardan dilerseniz hepsini ya da birkaçını dinlemek, versiyonlar arasındaki farkı da görmek açısından keyifli olacaktır.

Ben gençlik dönemimden bugünlere kadar yaptığım/seçtiğim şeyleri hep kendiliğinden gelen bir istekle, sezgiyle seçmişim. Ne istediğini bilmek gibi. 2001 yılında henüz kurumsal hayatta çalışırken aynı şekilde çeviriye karşı içten gelen bir merakım, isteğim oluştu. Beğendiğim romanlardan bazı bölümleri, öyküleri, yazıları çevirmeye ve yakın arkadaşlarımla paylaşmaya başladım. Sadece çok sevdiğim için yapıyordum. Çok yoğun ve stresli bir işim vardı. Gece evde çeviri yapmak benim için stres atma yöntemiydi. Ürettiğim şeyler için birilerinden aferin almak gibi bir beklentim yoktur ve pragmatik bir insan değilim. Hayatta sevdiğim ve seçtiğim şeyler için sonuç her zaman tek başına önemli olmadı, kimi zaman süreç daha bile önemli oldu.

2011 yılında Softtech Genel Müdür Yardımcısı iken emekli oldum. 2013 yılında bir kitap ekinde Ruth Ozeki'nin "A Tale For The Time Being” romanını gördüm. Konusunu beğendim ve artık tüm vaktimi çeviriye ayırabileceğimi düşünerek sipariş ettim. 450 sayfalık bir romandı. Bir yayınevi ile anlaşmadan başladığım için yayımlanmayacağını bilerek çevirdim. Ama çok keyif ile geçirdiğim bir süreçti ve ilk çevirdiğim kitabımdı; yıllar önce geceleri zevkine yaptığım öykü, kısa roman, yazı çevirilerinin katkısı çok oldu. "Caz Standartları” ise bu kitaptan sonra çevirdiğim ve basılan ilk kitabımdır.

Çevirirken yaşadığın zorlukları anlatır mısın?

Konu teknik bir konu ve ben bu seviyede caz bilen biri değilim. Bu anlamda endişelerim oldu ama yayınevinin bana gösterdiği güven ve yapmak istediğim herhangi bir işe gösterdiğim inatçı yaklaşımımla 9-10 ay gibi bir sürede 650 sayfalık bu kitabın çevirisini tamamladım. Caz ile ilgili bilmediğim konular çıkıyordu ve araştırmam gerekiyordu. Konuyu anladıktan sonra, bu kez o caz kavramının her zaman Türkçe karşılığı olmayabiliyordu, bu tarz şeyler biraz uğraştırmıştı. Bir de yazar giriş bölümünde kendisinin de bahsettiği gibi kişisel ve sohbet eder gibi rahat bir üslup kullanmıştı. O dile alışana kadar da biraz zorluk yaşadım.